Οι μισοί έφηβοι θέλουν να αλλάξουν κάτι στο σώμα τους, ενώ ένας στους δύο θέλει να χάσει βάρος. Αν και περίπου το 70% των εφήβων στην Ελλάδα δηλώνει ευχαριστημένο με την εμφάνισή του, όλο και περισσότερα παιδιά μοιάζουν να νιώθουν άβολα με «το σώμα που κατοικούν», ενώ αυξάνονται εκείνα που θέλουν να προσομοιάσουν στα «πρότυπά» τους και στους «influencers» του Διαδικτύου.
Δεν είναι βέβαια ασυνήθιστο οι έφηβοι να αισθάνονται από αμήχανα έως δυσάρεστα με το σώμα τους, σε μια ηλικιακή περίοδο της ζωής τους που πολλά τίθενται σε αμφισβήτηση. Ομως, ένας παράγοντας που δρα ιδιαίτερα ενισχυτικά σε αυτές τις τάσεις τα τελευταία χρόνια είναι η έντονη χρήση του Διαδικτύου. Πρόκειται για συμπέρασμα μελέτης που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών «Στρατηγικές Αναπτυξιακής και Εφηβικής Υγείας» για τα έτη 2019-2020. Μάλιστα, στην περίοδο της πανδημίας και των lockdowns υπήρξε ακόμα μεγαλύτερη ενίσχυση των τάσεων εξάρτησης από το Διαδίκτυο, όπως και των διατροφικών διαταραχών.Η εικόνα πως αρκετοί έφηβοι στη χώρα μας βιώνουν αίσθημα δυσαρέσκειας για την εικόνα σώματος δεν είναι καινούργια. Σε παλιότερες έρευνες είχε καταγραφεί πως πάνω από το 24% των ερωτηθέντων εφήβων δεν ήταν ικανοποιημένο με το σώμα του. Μεταξύ αυτών εμφανίζονταν σημαντικά υψηλότερα ποσοστά ψυχοσωματικών συμπτωμάτων σε σχέση τους εφήβους που είχαν μέτρια ή καλή εικόνα για τον σωματικό τους εαυτό. Ταυτόχρονα, όμως, όπως επισημαίνει στην «Κ» η Αρτεμις Τσίτσικα, αναπλ. καθηγήτρια στην Ιατρική σχολή του ΕΚΠΑ και διευθύντρια του ΜΠΣ «Στρατηγικές Αναπτυξιακής και Εφηβικής Υγείας», «οι γνώσεις μας είναι εξαιρετικά περιορισμένες σχετικά με τους καθοριστικούς παράγοντες που οδηγούν σε αυτή την κατάσταση, αλλά και σχετικά με αναδυόμενους παράγοντες επιρροής, όπως αυτοί εισάγονται από τον σύγχρονο τρόπο ζωής».
Αναζητώντας απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά αναπτύχθηκε η έρευνα του μεταπτυχιακού προγράμματος την προηγούμενη διετία σε 1.100 εφήβους. «Το 71,7% δήλωσε πως είναι ευχαριστημένο με το σώμα του, αλλά το 52,4% απάντησε πως ήθελε κάτι να αλλάξει. Το 50,4% ήθελε να χάσει βάρος, ενώ το 15,7%, απεναντίας, να αυξήσει το βάρος του. Σημαντικά μεγαλύτερα ήταν τα ποσοστά εξάρτησης από το Διαδίκτυο στους εφήβους που δεν ήταν ευχαριστημένοι με το σώμα τους, φτάνοντας το 14,3%, καθώς και σε εκείνους που θα ήθελαν να αλλάξουν κάτι στο σώμα τους (12,3%)», λέει στην «Κ» η κ. Κωνσταντίνα Καρανίκη, εκ των συντελεστών της μελέτης «Τι συμβαίνει στην εφηβεία; (2019-2020)».
Συνολικά η μελέτη καταδεικνύει πως οι έφηβοι που είναι ικανοποιημένοι με την εικόνα του σώματός τους έχουν μειωθεί κατά 3,3% συγκριτικά με προηγούμενες μετρήσεις. Ιδιαίτερα, όπως σημειώνουν οι ερευνητές, «οι έφηβοι με διαδικτυακή εξάρτηση, είχαν 57% λιγότερες πιθανότητες να είναι ευχαριστημένοι με το σώμα τους, διπλάσιες πιθανότητες να θέλουν να αλλάξουν κάτι σε αυτό, αλλά και 2,18 φορές υψηλότερες πιθανότητες να επιθυμούν την απώλεια σωματικού βάρους σε σχέση με τα άτομα που δεν παρουσίασαν συμπτώματα εθισμού».
«Εχει ιδιαίτερη σημασία η συσχέτιση της διαδικτυακής εξάρτησης με τη μη ικανοποίηση σώματος. Είναι χαρακτηριστικό πως δεν συναντάμε στους εφήβους μόνο μια γενική τάση για πιο αδύνατα σώματα, αλλά μια πολύ συγκεκριμένη επιρροή από “influencers”. Τα νέα παιδιά επιχειρούν να αντιγράψουν τη σωματική τους εμφάνιση. Για παράδειγμα, κορίτσια επιθυμούν συγκεκριμένους σωματότυπους, όπως π.χ. πολύ λεπτή μέση και ενισχυμένες καμπύλες γλουτών τύπου Κardashians. Ομως η διαρκής σύγκριση με τα “πρότυπα” προκαλεί χαμηλή αυτοεκτίμηση», εξηγεί στην «Κ» η κ. Τσίτσικα. «Η επίδραση του Ιντερνετ είναι πολύ έντονη σε αυτές τις ηλικίες. Η μεγάλη επαναληψιμότητα και η εύκολη όσο και ιδιωτική πρόσβαση στο Διαδίκτυο δημιουργούν πολλές φορές συνθήκες “πλύσης εγκεφάλου”. Εφηβοι μας λένε ότι νιώθουν θαλπωρή στο Διαδίκτυο και πως έξω απ’ αυτό η ζωή τους δεν έχει νόημα. Αντικαθιστούν την πραγματική ζωή με την εικονική», υπογραμμίζει η επιστημονικά υπεύθυνη της Μονάδας Εφηβικής Υγείας στο Νοσοκομείο Παίδων «Π. και Α. Κυριακού».
«Εφηβοι μας λένε ότι νιώθουν θαλπωρή στο Διαδίκτυο και πως έξω απ’ αυτό η ζωή τους δεν έχει νόημα. Αντικαθιστούν την πραγματική ζωή με την εικονική».
Μάλιστα, την περίοδο των lockdowns καταγράφηκε ένταση των προβλημάτων που προκύπτουν από την υπερβολική χρήση του Διαδικτύου. «Οι περιπτώσεις μέτριας και σοβαρής εξάρτησης από το Ιντερνετ απογειώθηκαν από το 10% στο 30% μεταξύ των εφήβων, ενώ ενισχύθηκαν οι διατροφικές διαταραχές και απορρυθμίστηκαν οι όποιες διαδικασίες αντιμετώπισής τους», συμπληρώνει η κ. Τσίτσικα.
Στη μελέτη καταγράφηκε αυξημένη τάση στα κορίτσια όσον αφορά την εμφάνιση αισθήματος δυσαρέσκειας για το σώμα τους. Σύμφωνα με τα ευρήματα, τα κορίτσια έχουν 68% λιγότερες πιθανότητες να είναι ευχαριστημένα με το σώμα τους, 1,56 φορές περισσότερες πιθανότητες να θέλουν να αλλάξουν κάτι σε αυτό και περισσότερες από τετραπλάσιες πιθανότητες να θέλουν να χάσουν βάρος σε σύγκριση με τα αγόρια.
Παρ’ όλα αυτά, και τα αγόρια δεν μένουν αδιάφορα στις προκλήσεις της… σωματικής βελτίωσης και η ψαλίδα των διαφορετικών προσεγγίσεων περιορίζεται σε σχέση με παλιότερα.
Οι υπέρβαροι/παχύσαρκοι έφηβοι παρουσίασαν 85% λιγότερες πιθανότητες να είναι ευχαριστημένοι με το σώμα τους, υπερδιπλάσιες πιθανότητες να επιθυμούν να αλλάξουν κάτι σε αυτό και σχεδόν 16 φορές περισσότερες πιθανότητες να θέλουν να χάσουν βάρος σε σχέση με τους εφήβους μικρότερου βάρους.
«Η σύνθεση μιας αρνητικής εικόνας σώματος κατά την εφηβεία έχει συνδεθεί με πληθώρα θεμάτων σωματικής και ψυχικής υγείας, όπως οι διατροφικές διαταραχές, η υιοθέτηση ανθυγιεινών και βλαπτικών συμπεριφορών απέναντι στο σώμα, η χαμηλή αυτοεκτίμηση, το άγχος και οι αγχώδεις διαταραχές, η κατάθλιψη, ενώ ακόμη έχει συνδεθεί με τον αυτοκτονικό ιδεασμό και αυτοκτονικές απόπειρες», προειδοποιούν οι κ. Καρανίκη και Τσίτσικα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για μια διαφορετική προσέγγιση.
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου