26 Ιουνίου 2023

Μουριά: Το φυτό των θερινών απολαύσεων

Τρέφω βαθιά αγάπη για τις μουριές. Επειδή προσφέρουν γενναιόδωρα τον γινωμένο καρπό τους και ρίχνουν ευλογημένο ίσκιο όταν πυρώνει ο τόπος. Δεν είναι όμως όλες οι μουριές ίδιες, θα το γνωρίζετε μάλλον. Στην κορυφή των προτιμήσεών μου, έχοντας ως κριτήριο την ποιότητα των μούρων, βρίσκεται η ξινομουριά, μια ποικιλία μαύρης μουριάς (Morus nigra) που αφθονεί σε λίγες μόνο περιοχές της χώρας μας.

Κάνει μεγάλο και ζουμερό καρπό που βάφει χέρια και ρούχα βυσσινιά όταν τον μαζεύεις. Είναι γλυκόξινος και πεντανόστιμος, πραγματικά δεν χορταίνω να τον απολαμβάνω. Δυστυχώς, είναι εύφθαρτος, όπως άλλωστε όλα τα μούρα, ακόμα και στο ψυγείο δεν αντέχει πάνω από δύο μέρες, γι’ αυτό δεν θα τον δούμε ποτέ στα μανάβικα. Έκανα για αρκετά χρόνια προσπάθειες για τον πολλαπλασιασμό της, ώστε να μπορώ να την καλλιεργώ στον χώρο μου, χωρίς όμως επιτυχία. Τελικώς τα κατάφερα χάρη σε εγκεντρισμό με μοσχεύματα που πήρα από μια γιγάντια μουριά, ηλικίας πολλών αιώνων, η οποία δεσπόζει στον περίβολο μιας μονής που βρίσκεται κοντά στο Αλιβέρι. Ψάχνοντάς το λιγάκι παραπάνω, ανακάλυψα πως η συγκεκριμένη ποικιλία εντοπίζεται σε πολλά μοναστήρια, μάλλον γιατί οι μοναχοί πίστευαν, όχι άδικα, πως ο καρπός της είναι τροφή ιδανική για την αναιμία που προκαλείται από την παρατεταμένη νηστεία.


Στη γύρω περιοχή τα μαζεύουν σε μεγάλες ποσότητες, όχι για νωπή κατανάλωση, αλλά για να παρασκευάσουν με την απόσταξή τους ένα δυνατό σε γεύση και επίδραση τσίπουρο.


Αν σας συγκινεί η ιδέα μιας μουριάς στον κήπο σας, θα βρείτε στα φυτώρια την κλασική μαυρομουριά με τα χνουδωτά φύλλα, που επίσης δίνει απολαυστικούς, μαύρους καρπούς.


Αντιθέτως, η λευκή μουριά (M. alba) παράγει μάλλον άνοστα, λευκά ή μαύρα αναλόγως της ποικιλίας, μούρα, έχει όμως λεία και εύγευστα φύλλα που προσφέρονται για να φτιάξουμε ωραία ντολμαδάκια. Παλιότερα ο πληθυσμός της στη χώρα μας ήταν μεγάλος, γιατί η μοίρα της συνδέθηκε με την κάποτε ανεπτυγμένη σηροτροφία. Θρυλείται ότι την ασπρομουριά έφεραν από την Κίνα στη χώρα μας δύο Νεστοριανοί μοναχοί την εποχή του αυτοκράτορα Ιουστινιανού. Κατόρθωσαν να περάσουν όλους τους ελέγχους και να σπάσουν το μονοπώλιο μετάξης του Κινέζου αυτοκράτορα, κρύβοντας μέσα στα μπαστούνια τους αυγά μεταξοσκώληκα μαζί με σπόρους συκαμινέας, όπως ονομαζόταν τότε το δέντρο.


Λόγω της απαίτησης των πολλών για καθαρά πεζοδρόμια και αυτοκίνητα δίχως ενοχλητικά στίγματα, οι μουριές στις πόλεις αντικαθίστανται σταδιακά από μια νεότερη, άκαρπη ποικιλία της λευκής, που ονομάζεται πλατανόφυλλη (M. alba var. macrophylla). Είναι επίσης ιδανική για φύτευση στον κήπο, καθώς χάρη στην πλαγιόκλαδη ανάπτυξη και στο πυκνό της φύλλωμα σχηματίζει μετά από λίγα χρόνια μια καλοδεχούμενη ομπρέλα προστασίας από την ηλιακή ακτινοβολία, που φθάνει σε διάμετρο μέχρι και τα δέκα μέτρα.


Όλα τα είδη της μουριάς ψηλώνουν πολύ, δέχονται όμως πρόθυμα το κλάδεμα που περιορίζει το μπόι τους. Λόγω της μεγάλης αντοχής τους στον παγετό, στον καύσωνα και στη ρύπανση, είναι από τα πιο δημοφιλή φυλλοβόλα δέντρα σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο. Κάτι όμως άρχισε τα τελευταία χρόνια να τρώει τις μουριές από μέσα και να τις αποδεκατίζει. Λέγεται ξυλότριχος και είναι ένα αδηφάγο κινέζικο σκαθάρι που εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και σε πολλές ακόμα πόλεις του ευρωπαϊκού Νότου. Ας ελπίσουμε οι προσπάθειες που ήδη γίνονται για την καταπολέμησή του να φέρουν καλύτερο αποτέλεσμα απ’ ό,τι διαπιστώσαμε ότι συνέβη με τις αντίστοιχες για το σκαθάρι των φοινικόδεντρων.


Πολύ νερό, πολλά μούρα

→ Ευδοκιμεί σε ευήλιες θέσεις και σε όλα τα εδάφη, αρκεί να στραγγίζουν ικανοποιητικά. Κλαδεύεται μέσα στον χειμώνα, όχι πολύ αυστηρά αν θέλουμε μεγάλη παραγωγή μούρων. Στα τέλη του, λιπαίνεται γενναία με κοπριά ή κομπόστ. Αντέχει πολύ στην ξηρασία, τα τακτικά ποτίσματα όμως αυξάνουν πολύ την ποσότητα και βελτιώνουν τη γεύση των μούρων.

 


https://www.kathimerini.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια: