11 Αυγούστου 2024

Κριτική «Mexico 86»: Η Bérénice Béjo κορυφώνει ένα συναρπαστικό πολιτικό δράμα που ποτέ δεν προκαλεί αρκετό συναίσθημα

Στη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του βραβευμένου με Caméra d'Or στις Κάννες César Díaz, η συμπρωταγωνίστρια του «Artist» υποδύεται μια αριστερή αγωνίστρια από τη Γουατεμάλα που προσπαθεί απεγνωσμένα να μεγαλώσει τον αποξενωμένο γιο της.

Η βίαιη σκιά του δεκαετούς εμφυλίου πολέμου της Γουατεμάλας πλανάται πάνω από το Mexico 86, ένα οικείο πολιτικό θρίλερ για μια οικογένεια δύο ατόμων που προσπαθούν να μείνουν μαζί καθώς ο αγώνας τους ακολουθεί στο εξωτερικό.

Σε σενάριο και σκηνοθεσία του César Díaz, του οποίου η βραβευμένη στις Κάννες το 2019, Our Mothers, ασχολήθηκε επίσης με τις θανατηφόρες επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γουατεμάλα, αυτή η συναρπαστική, αν και κάπως σάπια, δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία πρωταγωνιστεί η Bérénice Béjo (The Artist) ως αριστερή αγωνίστρια που αναγκάζεται να αποφασίσει μεταξύ επανάστασης και μητρότητας.


Σύμφωνα με τις σημειώσεις του Τύπου, ο Diaz βάσισε την ιστορία στη δική του παιδική ηλικία και υπάρχει σαφώς μια αυθεντικότητα στον τρόπο με τον οποίο απεικονίζει την άγρια υπόγεια ζωή που οι ακτιβιστές αναγκάστηκαν να ζήσουν εκείνη την εποχή, με μια βαλίτσα πάντα γεμάτη ώστε να μπορούν να φύγουν ανά πάσα στιγμή. Αυτό που είναι λιγότερο πειστικό είναι η χλιαρή συναισθηματική ατμόσφαιρα της ταινίας και η προβλέψιμη αλυσίδα γεγονότων, ακόμα κι αν οδηγούν σε ένα μάλλον συγκινητικό φινάλε που καταφέρνει να τραβήξει το χαλί από κάτω μας.


Αν το Our Mothers ήταν περισσότερο μια στοχαστική αφήγηση για τις μακροπρόθεσμες τραυματικές συνέπειες του πολέμου, το Mexico 86 χτυπά το έδαφος και δεν τα παρατάει ποτέ. Μετά από έναν πρόλογο, που διαδραματίζεται στη Γουατεμάλα το 1976, που δείχνει την ακτιβίστρια και πρόσφατη μητέρα Maria (Béjo) να γίνεται μάρτυρας της δολοφονίας του συζύγου της από κυβερνητικούς κακοποιούς στο φως της ημέρας, προσπερνάμε 10 χρόνια μπροστά για να τη βρούμε να ζει υπό κάλυψη στην Πόλη του Μεξικού, όπου φοράει περούκα, ακούει στο όνομα Julia και εργάζεται ως συντάκτης σε μια προοδευτική εφημερίδα.


Η Μαρία είναι μακριά από το σπίτι της, αλλά εξακολουθεί να είναι βαθιά εδραιωμένη στη μάχη της, αλυσοδεμένη με έναν συνάδελφο ακτιβιστή, τον Miguel (Leonardo Ortizgris), και κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να πολεμήσει τη στρατιωτική - και υποστηριζόμενη από τις ΗΠΑ - δικτατορία της Γουατεμάλας από απόσταση. Κάνει επίσης ό, τι καλύτερο μπορεί για να μείνει κοντά με τον 10χρονο γιο της, Marco (Matheo Labbé), ο οποίος ζει με τη μητέρα της Maria (Julieta Egurrola) πίσω στο σπίτι. Όταν οι δυο τους φτάνουν στο Μεξικό για μια επίσκεψη και ο Μάρκο καταλήγει να μείνει, η Μαρία βρίσκεται σε δύσκολη θέση: Πώς μπορεί να είναι καλός γονέας ενώ διεξάγει έναν παράνομο πόλεμο εναντίον μιας δεξιάς χούντας;


Το δίλημμα θυμίζει εκείνο του αριστουργήματος του Sidney Lumet του 1988 Running on Empty, μια παρόμοια ιστορία οικογενειακών δεσμών και αριστερών επαναστατών που έγινε δύο χρόνια μετά τα γεγονότα αυτής της ταινίας. Αλλά ενώ η καταστροφική ιστορία ενηλικίωσης του Lumet παρείχε μια σημαντική τονωτική ένεση, ειδικά στην απεικόνιση ενός εφήβου που προσπαθεί να συρθεί κάτω από τις βαριές σκιές των γονιών του, το Mexico 86 είναι λιγότερο συναισθηματικά αποτελεσματικό συνολικά και λειτουργεί καλύτερα κατά τη διάρκεια των λίγων σεκάνς αγωνίας.


Η μία θέλει τη Μαρία να λαμβάνει έναν μυστικό φάκελο σχετικά με τις μαζικές δολοφονίες της Γουατεμάλας λίγα δευτερόλεπτα πριν μαχαιρωθεί η επαφή της σε έναν πολυσύχναστο δρόμο. Σε μια άλλη δυνατή σκηνή, δραπετεύει από το διαμέρισμά της με τον Miguel και τον Marco, γεγονός που οδηγεί σε μια καταδίωξη αυτοκινήτων με τη μυστική αστυνομία. Όταν πιάνονται σε μποτιλιάρισμα, η καταδίωξη μετατρέπεται σε ανταλλαγή πυροβολισμών, με τη Μαρία κάποια στιγμή να φαίνεται να κρατά ένα όπλο στο κεφάλι του Μάρκο - ένα χαρακτηριστικό σημάδι ότι θα προτιμούσε να θυσιάσει το δικό της παιδί παρά να το παραδώσει στον εχθρό.


Υπάρχει μια διέξοδος από όλα αυτά, αλλά είναι δύσκολη: ο επιβλέπων πράκτορας της Μαρίας (τον οποίο υποδύεται ο Fermín Martínez από το Narcos: Mexico) της λέει ότι μπορεί να στείλει τον Marco σε μια «κυψέλη» στην Κούβα, όπου θα μεγαλώσει με άλλα παιδιά της επανάστασης με σχετική ασφάλεια. Αλλά ο δεσμός μεταξύ μητέρας και γιου φαίνεται να σφίγγει, παρά κάποιες δύσκολες στιγμές, και η Μαρία σαφώς δεν θέλει να εγκαταλείψει ούτε τον Μάρκο ούτε τη μεγαλύτερη μάχη.


Ο Béjo, του οποίου οι γονείς διέφυγαν από τη δικτατορία στην Αργεντινή και εγκαταστάθηκαν στη Γαλλία, κάνει καλή δουλειά απεικονίζοντας την ώθηση και έλξη της Μαρίας μεταξύ οικογενειακής και πολιτικής δέσμευσης. Το μονοπάτι που ακολουθεί ο χαρακτήρας της μπορεί να φαίνεται προφανές κατά καιρούς και υπάρχει μια γενική έλλειψη βάθους στο σενάριο της Diaz, ακόμα κι αν έχει αντληθεί από πραγματικά γεγονότα. Ωστόσο, ο σκηνοθέτης καταφέρνει να βρει ένα δυνατό τέλος που βάζει τον σβησμένο Μάρκο μπροστά και στο κέντρο με σημαντικό τρόπο, ακόμα κι αν έρχεται λίγο αργά.


Ο τίτλος της ταινίας αναφέρεται στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1986, το οποίο έλαβε χώρα στο Μεξικό και το οποίο δεν αναφέρεται ποτέ εκτός από μερικές επιπόλαιες στιγμές. Το μεγαλύτερο υπόβαθρο της ιστορίας είναι αυτό που συνέβη στη Γουατεμάλα κατά τη διάρκεια των σκοτεινών χρόνων των πολλών δικτατοριών της, συμπεριλαμβανομένης μιας γενοκτονίας στις αρχές της δεκαετίας του '80 που οδήγησε σε εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους. Αν μη τι άλλο, ο Diaz καταφέρνει να μεταφέρει πόσο μοιραία ήταν πραγματικά η σύγκρουση στην πατρίδα του, φτάνοντας σε ξένες χώρες και διαλύοντας αγαπημένες οικογένειες.


Full credits

Venue: Locarno Film Festival (Piazza Grande)

Production companies: Need Productions, Tripode Productions

Cast: Bérénice Béjo, Matheo Labbé, Leonardo Ortizgris, Julieta Egurrola, Fermín Martínez

Director-screenwriter: César Díaz

Producers: Delphie Schmit, Géraldine Sprimont, Anne-Laure Guégan

Cinematographer: Virginie Surdej

Production designer: Pilar Peredo

Costume designers: Sabrina Riccardi, Isaac Castellanos Méndez

Editor: Alain Dessauvage

Composer: Rémi Boubal

Sales: Bac Films International, Goodfellas

In Spanish

1 hour 29 minutes

 

Δεν υπάρχουν σχόλια: