Ακρόπολη Θάσου

Η ακρόπολη μιας από τις σημαντικές πόλεις-κράτη της αρχαίας Ελλάδας, η οποία συνέχισε να διαμορφώνεται και κατά το Μεσαίωνα.

Ιστορία

Η αποικία της Θάσου ιδρύθηκε τoν 7ο αι. π.Χ. στο βόρειο τμήμα του νησιού από τους Πάριους. Από την εποχή της ίδρυσης της ως και τις αρχές του 5ου αι. η Θάσος ακμάζει ενώ στην αρχή του 4ου αι. π.Χ. γνωρίζει και πάλι ανάπτυξη.

Στις αρχές του 5ου αι. π.Χ. η πόλη της Θάσου περιβάλλεται από οχυρωματικό τείχος μήκους 4 χιλ. Το 492 π.Χ. κατά τη διάρκεια της πρώτης Περσικής εκστρατείας εναντίον των Ελλήνων, οι Θάσιοι αναγκάζονται να κατεδαφίσουν τα τείχη, και να παραδώσουν το στόλο τους στο Δαρείο. Μετά την νίκη των Ελλήνων στη Σαλαμίνα, προσχωρούν στην Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία, οπότε επισκευάζουν τα τείχη και ξαναφτιάχνουν το στόλο τους.

Τους επόμενους αιώνες η ιστορία του νησιού θα είναι πολυκύμαντη με μεγάλες περιόδους ευημερίας, ιδιαίτερα σαν μέρος της ρωμαϊκής επικράτειας. Το 267-270 μ.Χ. θα γνωρίσει μια μεγάλη καταστροφή με την επιδρομή των Ερούλων.

Η πόλη θα συνέλθει από την καταστροφή και θα ξανακτιστεί. Όμως τώρα υπάρχει και ένας ακόμη παράγων αλλαγής: ο Χριστιανισμός. Μεγάλες βασιλικές οικοδομούνται στη θέση των ιερών και δημόσιων κτηρίων χρησιμοποιώντας οικοδομικό υλικό από τα παλαιότερα οικοδομήματα. Τον 4ο αιώνα χτίστηκαν οι πρώτες εκκλησίες ενώ στα μέσα του 5ου αιώνα η πόλη μνημονεύεται ως έδρα επισκοπής.

Η ύπαρξη αρκετών βασιλικών δείχνει ότι το νησί εξακολούθησε να είναι ακμαίο σε όλη αυτή την περίοδο.. Το πολεμικό λιμάνι μετατράπηκε σε εμπορικό απ' όπου διαχέονταν οι περίφημοι θασιακοί αμφορείς με τοπικά προϊόντα. Στις αρχές του 7ου αι., περίοδο κατά την οποία ολόκληρη η βυζαντινή αυτοκρατορία αντιμετωπίζει μια βαθιά κρίση πολλαπλών επιπέδων, η Θάσος γνωρίζει μια καταστροφή, η οποία πιστοποιείται στα περισσότερα μνημεία της. Η καταστροφή οφείλεται μάλλον σε μεγάλο σεισμό που πλήττει και πολλές άλλες πόλεις της Μακεδονίας ενώ δεν αποκλείεται κάποιο ρόλο να έπαιξαν και οι επιδρομές των Σλάβων. Από αυτή την εποχή και μετά η Θάσος περνά στο Μεσαίωνα, σε μια περίοδο λιγότερη λαμπρή.

Οι ελάχιστες πληροφορίες που διαθέτουμε για τους επόμενους αιώνες, σχετίζονται με τις επιδρομές των Σαρακηνών και Αράβων, που τον 9ο αιώνα φθάνουν έως τις βόρειες ακτές του Αιγαίου. Από τις πηγές επίσης γνωρίζουμε ότι κατά την περίοδο αυτή η Θάσος, όπως και τα άλλα νησιά του Αιγαίου, χρησίμευσε ως τόπος εξορίας.

Μετά τη συντριβή των Σαρακηνών στην Κρήτη (961) και τη σταθερή αναδιοργάνωση του βυζαντινού κράτους, η Θάσος ξαναρχίζει να ζει.

Στους μεσοβυζαντινούς και υστεροβυζαντινούς χρόνους η Θάσος αποτέλεσε άλλοτε ναυτική βάση των Βυζαντινών και άλλοτε έδρα των πειρατών με αποτέλεσμα να αλλάζει διαδοχικά κυρίαρχους. Το 1307 ο Γενουάτης Tedisio Zaccaria, κατέλαβε προσωρινά τη Θάσο. Λίγο αργότερα περιήλθε και πάλι στα χέρια των Βυζαντινών, ενώ γύρω στο 1350 λεηλατήθηκε από Tούρκους πειρατές. Το 1357 περιήλθε και πάλι στους Βυζαντινούς, οπότε οι άρχοντες Αλέξιος και Ιωάννης στους οποίους επιδόθηκε το νησί από τον αυτοκράτορα Ιωάννη Ε’ Παλαιολόγο, φρόντισαν για την αναδιοργάνωσή του. Το 1397 η Θάσος προβιβάστηκε σε Aρχιεπισκοπή.

Το 1414 ο Γενουάτης ηγεμόνας Jacomo Gattilusi κατέκτησε το νησί και προσπάθησε να το επαναφέρει στην παλιά του δόξα, ξανακτίζοντας και ανοικοδομώντας ένα μέρος της αρχαίας πόλης και ιδιαίτερα της Ακρόπολης. Με αυτό τον τρόπο θέλησε να δελεάσει τους συντοπίτες του από την Ιταλία να το εποικίσουν. Η οικογένειά του κυβέρνησε τον τόπο μέχρι το 1455 όταν οι Τούρκοι το κατέκτησαν ξανά. Κατά τη διάρκεια της τουρκικής κατοχής ανάμεσα στο 1455 μέχρι το 1770 οι περισσότεροι κάτοικοι του νησιού εκδιώχθηκαν και ο τόπος σχεδόν ερημώθηκε.