Τα μουσεία της Θεσσαλονίκης κάνουν ...restart

 Τα μουσεία της Θεσσαλονίκης κάνουν ...restart

Με εκθέσεις εμπνευσμένες από τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, τα μόνιμα εκθέματά τους, χρήσιμα συμπεράσματα από τις ψηφιακές -λόγω πανδημίας- δράσεις και συγκρατημένα, αλλά φιλόδοξα σχέδια για την επανεκκίνησή τους και όλα τα προβλεπόμενα μέτρα προστασίας άνοιξαν χθες, Παρασκευή 14 Μαΐου 2021, τα μουσεία της Θεσσαλονίκης.

Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (Μανόλη Ανδρόνικου 6)

«Τα μέτρα που λαμβάνουμε με μεγάλη επιμέλεια, καθιστούν το μουσείο ως έναν από τους ασφαλέστερους προορισμούς που προσφέρει γνώση, ψυχαγωγία και αισθητική απόλαυση», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η αναπληρώτρια διευθύντρια του Μουσείου Αγγελική Κουκουβού.

Το ΑΜΘ άνοιξε με τις μόνιμες εκθέσεις του, τόσο αυτές που βρίσκονται στον εσωτερικό του χώρο, όσο και οι υπαίθριες - περιλαμβάνουν μοναδικά αριστουργήματα της αρχαίας ελληνικής τέχνης που χρονολογούνται από την προϊστορική εποχή έως την ύστερη αρχαιότητα- ενώ για τον επόμενο μήνα προγραμματίζει τα εγκαίνια της νέας περιοδικής έκθεσης για τον εορτασμό των 200 χρόνων από το ξέσπασμα της Επανάστασης του 1821. 

Η αναστολή των εκπαιδευτικών προγραμμάτων όλο το προηγούμενο διάστημα έκανε επιτακτική την ανάγκη σχεδιασμού του νέου εκπαιδευτικού προγράμματος του ΑΜΘ, με τίτλο «Στην αρχαία Θεσσαλονίκη, τον καιρό της πανδημίας», το οποίο λειτουργεί μέσα στο μουσείο, διαδικτυακά και μέσω της τηλεκπαίδευσης σε όλη την Ελλάδα.

«Η δημιουργική διάδραση αύξησε, πιστεύω, το ενδιαφέρον για το μουσείο. Η δοκιμασία της πανδημίας μας έδειξε την ανάγκη να εξασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα των μουσείων σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο και να ενισχύσουμε την ισχυρή σχέση αλληλεπίδρασης που έχουν αναπτύξει με το κοινό τους», σημειώνει η κ. Κουκουβού.

Για το Αρχαιολογικό Μουσείο, το πρόγραμμα ψηφιακών πρωτότυπων δράσεων δεν έχει περιστασιακό χαρακτήρα γιατί, όπως τονίζει η αναπληρώτρια διευθύντριά του, «υπακούει σε μια κεντρική ιδέα και ανταποκρίνεται στις σύγχρονες μουσειακές τάσεις. Θα συνεχίσουμε σίγουρα την ψηφιοποίηση των συλλογών μας και την αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων επέκτασης του φυσικού μουσείου». 

Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού (Λεωφ. Στρατού 2)

Πέρα από τη μόνιμη έκθεση στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού - 3190 αρχαιολογικά αντικείμενα, κειμήλια και έργα τέχνης τα οποία χρονολογούνται από τον 2ο έως και τον 20ο αι. μ. Χ. - οι επισκέπτες θα δουν την περιοδική έκθεση του αγιογράφου Γ. Κόρδη με τίτλο «Ημερολόγιο» και τη νέα περιοδική επετειακή έκθεση για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, με τίτλο «WAAG. We Are All Greeks! Είμαστε όλοι Έλληνες!». 

Πρόκειται για μια συνεργασία του Μουσείου με την Ελληνική Κοινότητα Σικελίας «Τρινακρία» και το Μουσείο Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης Παλάτσο Ρίζο (Παλέρμο), με την υποστήριξη της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Αθηνών και της Περιφέρειας Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Σικελικής Ταυτότητας της Σικελίας.

Περιοδικές εκθέσεις που σχετίζονται με την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση, προγραμματίζει το Μουσείο και από τον Σεπτέμβριο.

Τέλος, στον εμπλουτισμό της μόνιμης έκθεσης του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού στοχεύει και το έργο που υλοποιείται, «Το ψηφιακό Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού: από την εικόνα στην εμπειρία» (ΕΣΠΑ 2014-2020), με πολυμεσικές εφαρμογές εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας. 

«Η ψηφιακή πραγματικότητα έχει και τη θετική της πλευρά. Μεγαλύτερη διάχυση σε ευρύτερο και ιδιαίτερα σε διεθνές κοινό, προσβασιμότητα από απόσταση για εμποδιζόμενα άτομα, μείωση των φυσικών αποστάσεων, οικονομία σε πόρους κατά τις μετακινήσεις, ανάπτυξη ευκολότερα και οικονομικότερα διεθνών συνεργασιών», σημειώνει η διευθύντρια του Μουσείου Αγαθονίκη Τσιλιπάκου. 

Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης (Βας. Όλγας 68)

Το ΛΕΜΜ-Θ βρίσκεται σ' έναν «αγώνα δρόμου», όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η προϊσταμένη διεύθυνσης του μουσείου Ελένη Μπίντση, ώστε να προλάβει να παρουσιάσει όσο περισσότερες από τις επτά εκθέσεις που αναβλήθηκαν λόγω της πανδημίας. Οι σημαντικότερες δράσεις αφορούν στη συμμετοχή του Μουσείου στις εορταστικές εκδηλώσεις για το επετειακό έτος 2021.

Αυτές περιλαμβάνουν τριήμερο συνέδριο με θέμα την εθνική ταυτότητα, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και Ιωαννίνων και περιοδική έκθεση με αντίστοιχη θεματική, η οποία συνδυάζει αντικείμενα από τη συλλογή του ΛΕΜΜΘ και έργα σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών. Επίσης προετοιμάζεται η συμμετοχή του ΛΕΜΜΘ στη Photobiennale Θεσσαλονίκης, που οργανώνει το MoMus- Μουσείο Φωτογραφίας.

Από την εποχή της πανδημίας, το πιο χρήσιμο «μάθημα» για το Λαογραφικό, σύμφωνα με την κ. Μπίντση, είναι «η ανάγκη για κρατική ενίσχυση στον χώρο των μουσείων, τομέας στον οποίο δεν είναι δυνατόν να ισχύουν οι νόμοι της αγοράς». 

Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό των οργανωμένων επισκέψεων σχολικών ομάδων που παρακολουθούν εκπαιδευτικά προγράμματα στο μουσείο, «αγγίζει» και συχνά ξεπερνά το 70% του συνόλου των επισκεπτών του ΛΕΜΜΘ. 

Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα (Προξένου Κορομηλά 23)

Το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα ετοιμάζει μια μεγάλη εικαστική έκθεση σε συνεργασία με το ΑΠΘ στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Επανάσταση του '21. Πρόκειται για 45 έργα που έχουν πάρει μέρος στον εικαστικό διαγωνισμό, ο οποίος προκηρύχτηκε από τους δύο φορείς.

«Οι διαγωνιζόμενοι καλούνται να εμβαθύνουν στη σύγχρονη σημασία της ιστορικής εθνικής επετείου. Με αφετηρία το 1821, επιδίωξη είναι να αναλογιστεί η νέα γενιά τις ποικίλες αποχρώσεις και εκδηλώσεις της έννοιας του παρελθόντος σε σχέση με το σήμερα, να νοηματοδοτήσει τον ηρωισμό σε διαφορετικές στιγμές της ιστορίας και να αναστοχαστεί τα δεινά του πολέμου», σημειώνει η Σταυρούλα Μαυρογένη, αν. Καθηγήτρια ΠΑΜΑΚ και διευθύντρια του Κέντρου Έρευνας Μακεδονικής Ιστορίας και Τεκμηρίωσης. 

Στο μεταξύ, συνεχίζεται το εκπαιδευτικό πρόγραμμα με σειρά ξεναγήσεων και θέμα, «Αναζητώντας την κληρονομιά του ΄21 στη Μακεδονία του 19ου αιώνα», το οποίο τελεί υπό την αιγίδα της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης, της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. 

Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο και για τις ανάγκες του εκπαιδευτικού προγράμματος φιλοξενείται μέρος της συλλογής Γ. Κωνσταντινίδη καθώς και η ζώνη του Εμμανουήλ Παπά ευγενική παραχώρηση από την οικογένεια Παπαγεωργίου.

Η πανδημία, σύμφωνα με την κ. Μαυρογένη, ήταν η αφορμή να διευρύνει το μουσείο τους γεωγραφικούς του ορίζοντες. «Φτάσαμε σε περιοχές της πατρίδας μας που δεν θα μπορούσαμε να το κάνουμε διά ζώσης ή θα γινόταν με πολύ μικρό ποσοστό επισκεπτών. Σήμερα μπορούμε να προσεγγίσουμε κοινό και έξω από τον ελλαδικό χώρο», τονίζει.

MOMus- Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης (Μονή Λαζαριστών, ΔΕΘ και Λιμάνι) 

Από χθες 14 Μαΐου έως τις 21 του μήνα, η είσοδος σε όλους τους χώρους του MOMus θα είναι δωρεάν γιατί, όπως εξηγεί η αν. γενική Διευθύντρια MOMus και Διευθύντρια MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Μαρία Τσαντσάνογλου, «θέλουμε να δώσουμε την ευκαιρία σε όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο να περάσει ξανά την πόρτα μας, τηρώντας πάντα όλες τις υγειονομικές οδηγίες, για τους ίδιους τους επισκέπτες και τους εργαζομένους». 

Στο MOMus συνεχίζονται οι εκθέσεις «Utopia Revisited. Λογοτεχνία, Φιλοσοφία και Πολιτική στην τέχνη της Ρωσικής Πρωτοπορίας» στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη στη Μονή Λαζαριστών, «Together, So Far So Close» στο Πειραματικό Κέντρο Τεχνών και «Anthropause» στο Μουσείο Φωτογραφίας στο λιμάνι Θεσσαλονίκης. 

Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης θα ανοίξει με τις μόνιμες συλλογές του και τις νέες εκθέσεις βιντεοπροβολών των Larissa Sansour - Soren Lind «In Vitro», της Μαρίας Ζερβός «Τhe Camp» καθώς και την ομαδική έκθεση «When the Present is History» (έναρξη 21.05). 

Στο Μουσείο Άλεξ Μυλωνά στην Αθήνα, εκτός από τα έργα της γλύπτριας Άλεξ Μυλωνά, θα παρουσιαστεί από τις 15 Μαΐου και η νέα έκθεση-παραγωγή «Takis - Ενεργειακοί Τόποι» από τις 15 Μαΐου. Για τον Οκτώβριο προγραμματίζονται τα εγκαίνια της Thessaloniki Photobiennale και το 2022 της Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης. 

Με αφορμή τα λοκντάουν, οι άνθρωποι του MOMus αντιλήφθηκαν ότι το μουσείο «έχει έναν ισχυρό κοινωνικό ρόλο, εμπνέει και στέκεται δίπλα στις αγωνίες των ανθρώπων και είναι αλληλέγγυο με τους καλλιτέχνες. Καταλάβαμε πως έχει μεγάλη σημασία η επαναθεώρηση των προγραμμάτων μας, με στόχο την αυξημένη διάδραση με την κοινωνία και την αυξημένη συμμετοχή των καλλιτεχνών μέσα από εκθέσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, ανοικτές προσκλήσεις, αναθέσεις και αγορές έργων», σημειώνει η κ. Τσαντάνογλου.

Έτσι, το MOMus ανοίγει με εκθέσεις που συνολικά παρουσιάζουν το έργο 200 και πλέον καλλιτεχνών, με πολλά από τα έργα να έχουν δημιουργηθεί μέσα στην περίοδο της καραντίνας. «Ο νέος στόχος θα είναι να μην αλλοιωθεί η πολιτιστική προσφορά αλλά να γίνουν οι ψηφιακές τεχνολογίες τρόπος έξυπνης επιλογής που θα προσελκύσει, εν τέλει, περισσότερο κοινό σε πραγματικές επισκέψεις χωρίς συμβιβασμούς στην ευκολία της γρήγορης απομακρυσμένης περιήγησης από την οθόνη».

ΝΟΗΣΙΣ - NOESIS Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας (6o χλμ. Θεσσαλονίκης - Θέρμης)

Από χθες, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να περιηγηθούν στους χώρους των μόνιμων εκθετηρίων, στο Εκθετήριο Μεταφορών και Τεχνολογίας Αυτοκινήτων, στο Τεχνοπάρκο και στο Εκθετήριο της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας με μοντέλα αρχαίων ελληνικών εφευρέσεων όπως το Μηχανισμό των Αντικυθήρων, ενώ συνεχίζεται και η περιοδική έκθεση «Τέχνη της σκιάς».

Οι χώροι των προβολών του Πλανηταρίου, του Κοσμοθεάτρου και του Προσομοιωτή παραμένουν κλειστοί για το κοινό. «Η εποχή της πανδημίας», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γενικός διευθυντής του ΝΟΗΣΙΣ Θανάσης Κοντονικολάου, «μας δίδαξε ότι τα Τεχνολογικά Κέντρα και τα Μουσεία πρέπει να βρίσκουν τρόπους και δράσεις για να επικοινωνούν αδιάλειπτα με το κοινό τους και τη νέα γενιά και να κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού για τη γνώση και την Επιστήμη».

Προσθέτει δε, ότι το δίκτυο και οι συνεργασίες μεταξύ των Τεχνολογικών Κέντρων αναπτύσσονται ραγδαία, καθώς οι ψηφιακές δράσεις που έχουν μικρό κόστος παραγωγής, βοηθούν στη διοργάνωση ψηφιακών εκδηλώσεων, που απευθύνονται σε διεθνές κοινό. Ενδεικτικά, τη δράση του ΝΟΗΣΙΣ για το Διάστημα, που προβλήθηκε από τα κοινωνικά δίκτυα, παρακολούθησαν ζωντανά 47.000 θεατές από δεκαεπτά χώρες και πολλοί Έλληνες της ομογένειας. 

Από τον Σεπτέμβριο, οι επισκέπτες του ΝΟΗΣΙΣ θα έχουν την ευκαιρία να ανιχνεύουν το Διάστημα με τηλεσκόπιο υψηλής ανάλυσης και αστροπαρατήρησης σε συνεργασία με το τμήμα Αστροφυσικής του ΑΠΘ.

Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ (Αγίου Δημητρίου 159A)

Το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ άνοιξε χθες με δωρεάν ξενάγηση στην έκθεση της Ιωάννας Σπητέρη, η οποία είναι ήδη sold out. «Είμαστε έτοιμοι να υποδεχτούμε το φιλότεχνο κοινό της πόλης, τηρώντας φυσικά όλα τα πρωτόκολλα για την αντιμετώπιση του κορονοϊού. Μάσκες, αντισηπτικά, απολυμάνσεις και self test είναι μέρος της καθημερινότητάς μας και ο επισκέπτης θα είναι ασφαλής στον χώρο του Μουσείου», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Βασιλική Ν. Βαρσακέλη, υπεύθυνη επικοινωνίας Τελλογλείου Ιδρύματος Τεχνών ΑΠΘ.

Η αναδρομική έκθεση της Ιωάννας Σπητέρη, οργανώθηκε σαράντα χρόνια μετά την τελευταία ατομική της έκθεση στην Ελλάδα και παρουσιάζεται για πρώτη φορά ολόκληρο το έργο της με περισσότερα από 180 έργα. Η έκθεση περιλαμβάνει γλυπτά σε χαλκό, μάρμαρο, ξύλο, κατασκευές, σχέδια, χαρακτικά, μακέτες, χαρτοκοπτικές, παιχνίδια χώρου, γεωμετρίας, πολλαπλών λύσεων και μεταλλαγών «που αποκαλύπτουν μια προικισμένη, ανήσυχη γυναίκα, προοδευτική για την εποχή της, με έντονη συναίσθηση του προορισμού της τέχνης, της έντιμης προσφοράς σε κάθε επίπεδο, που σε προσκαλεί σε διαρκή διάλογο με το έργο της», τονίζει η Βασιλική Ν. Βαρσακέλη.

Η Ιωάννα Σπητέρη και ο σύζυγός της Τώνης Σπητέρης, διακεκριμένος διανοητής και κριτικός τέχνης, έκαναν προς το Τελλόγλειο Ίδρυμα μια μεγάλη και πολύτιμη δωρεά: τα αρχεία τους, τη βιβλιοθήκη τους, τη συλλογή τους και το σύνολο του έργου της καλλιτέχνιδας. «Η έκθεση και ο δίγλωσσος κατάλογος που τη συνοδεύει, αποτελούν φόρο τιμής στη μεγάλη γλύπτρια και συμβολή στη νεοελληνική τέχνη με το ξεδίπλωμα ολόκληρου του έργου της σε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση, την πρώτη στην Ελλάδα», σημειώνει η κ. Βαρσακέλη.

Το διάστημα του λοκντάουν, το Τελλόγλειο κράτησε την επαφή με το κοινό ψηφιακά, με αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα και διαδικτυακά εργαστήρια παιδιών και ενηλίκων. Ωστόσο, η αναστολή λειτουργίας αποτέλεσε και αφορμή για αναδιοργάνωση, καθώς όπως εξηγεί η ίδια, «βρήκαμε την ευκαιρία να οργανωθούμε. Οργανώσαμε τις αποθήκες με τα έργα τέχνης, δημιουργήσαμε νέους χώρους αποθήκευσης έργων και αρχειακού υλικού».

Δήμητρα Κεχαγιά  / Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ