Βρυκόλακες 2.0: Είναι εφικτή η επιβράδυνση της γήρανσης;

Ακούγοντας στην ονομασία βρυκόλακας, μου έρχεται στο μυαλό η έκθεση στον ήλιο, το σκόρδο, η έλειψη ειδώλου στον καθρέπτη, οι σαγηνευτικοί(;) κυνόδοντες και φυσικά ο σταυρός. Η νόσος των βρυκολάκων ή των Βασιλιάδων παραπέμπει σε πλάσματα γοητευτικά, αθάνατα, με υπερδυνάμεις και μία απύθμενη δίψα για ζωντανό, κυρίως νεανικό αίμα, σε μεγάλες ποσότητες, για να επιζήσουν μέσα στους αιώνες.

Η σπάνια γενετική αυτή νόσος, που χαρακτηρίζεται από έλλειψη ερυθρών αιμοσφαιρίων, επιστημονικά ονομάζεται Πορφυρία. Καθιστά τους φορείς της αναιμικούς, με υπολειτουργικό συκώτι (εξού και η αποστροφή προς το σκόρδο) καθώς και με μία υπερευαισθησία στο ηλιακό φως. Έτσι, εκείνοι οι άτυχοι που είχαν μία γενετική μετάλλαξη στην βιοσχηματική οδό δημιουργίας ερυθρών αιμοσφαιρίων, υπέφεραν, σιωπηρά στο σκοτάδι, με δέρμα κάτασπρο σαν πορσελάνη.

Αυτά, είναι τα αρνητικά, τα οποία έχουν τεκμηριωθεί. Η ζωή αυτών των ανθρώπων κάθε άλλο παρά ιδανική θα μπορούσε να την χαρακτηρίσει κανείς. Τι συμβαίνει όμως με την άλλη όψη αυτών των πλασμάτων; Ευθραστα μεν, αθάνατα δε. Και ζούσαν πίνοντας φρέσκο αίμα, κατά προτίμηση, ανθρώπινο.

Στο τελευταίο σκέλος, δύσκολα κανεις θα πίστευε ότι μπορεί να υπάρχει κάποια αλήθεια. Και όμως! Χρησιμοποιώντας την επιστημονική έρευνα, που σε καμμία περίπτωση δεν αντιτίθεται στις δεισιδαιμονίες και τα υπερφυσικά, απλά προσπαθεί να τα εξηγήσει, αποδεικνύει ότι τελικά, όπως στην φοκλόρ του θρύλου του Δράκουλα, το νεανικό αίμα μπορεί να επαναφέρει την χαμένη νιότη!

Αυτό φάνηκε σε πειράματα που διεξήχθησαν στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ [1]. Συγκεκριμένα, ένωσαν δύο ποντίκια με την μέθοδο της ετεροχρονισμένης παραβίωσης (heterochronic parabiosis) έτσι ώστε ένα ηλικιωμένο και ένα νεανικό ποντίκι να ενωθούν χειρουργικά αποκτώντας ένα ενιαίο κυκλοφορικό σύστημα, δηλαδή να συνδέονται αιμοδυναμικά. Μετά από διάστημα λίγων εβδομάδων, οι επιστήμονες εξέτασαν τα ζωτικά όργανα των ποντικιών. Σε αυτά τα πειράματα, τα όργανα του ηλικιωμένου ποντικιού, είχαν αποκτήσει την χαμένη τους νεότητα, γυρνώντας το πραγματικό ρολόι πίσω περίπου κατά το ήμισυ του βιολογικού!

Προς έκπληξή τους, μία αντίθετη κατάληξη είχαν τα όργανα του νεανικού θηλαστικού. Συγκεκριμένα, το νεαρό ποντίκι έδειξε να έχει καρδιά ενός ποντικιού με την διπλάσια βιολογική ηλικία, ενώ τα νεφρά και το συκώτι άρχισαν να παρουσιάζουν προβλήματα. Αξιοσημείωτες διαφορές σημειώθηκαν στην ελαστικότητα του δέρματος, την λαμπερότητα του τριχώματος, στους σκελετικούς μύες, στη εύρυθμη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς και στα κόκκαλα.

Η ετερόχρονη παραβίωση, σαν τεχνική, χρησιμοποιείται από την δεκαετιά του ’60 [2]. Στα πρώτα πειράματα τους οι ερευνητές έδειξαν ποντίκια που έχουν δεχθεί θανατηφόρες δόσεις ραδιενεργειας να σώζονται μετά την παραβίωσή τους με ένα υγιές ποντίκι. Μέσα στα επόμενα 30 χρόνια, γεννήθηκε η θεωρία, που τώρα είναι και η επικρατέστερη, ότι η γήρανση δεν είναι φυσικό επακόλουθο, αλλά μία πολυσυστημική νόσος.

Εφόσον λοιπόν είναι ασθένεια, θα πρέπει να υπάρχει και θεραπεία. Βασική αιτία της νόσου της γήρανσης, είναι η μειωμένη αναγεννησιακή ικανότητα που οφείλεται στα βλαστοκύτταρα του κάθε οργάνου.

Άρα, εάν κατασκευαστούν φάρμακα που επαναφέρουν τα βλαστοκύτταρα σε μία ποιο νεανική κατάσταση, τότε ουσιαστικά μπορουν να επιτύχουν και σε μία γενική αναζωογόνηση του οργανισμού σε ένα ποιο νεανικό στάδιο.   

Οι ερευνητές κατέληξαν ότι το αίμα των νεανικών ποντικιών περιέχει συγκεκριμένες βιολογικές ουσίες που όχι μόνο δρούν ανασταλτικά κατά του γήρατος αλλά αντιστρέφουν το βιολογικό ρολόι. Ειδικότερα, ένας άγνωστος αιματολογικός παράγοντας προερχόμενος από νεαρά ποντίκια κατάφερε να θεραπεύσει κάποια από τα συμπτώματα της γεροντικής άνοιας, στα ηλικιωμένα ποντίκια [3].

Η οξυτοκίνη, “η ορμόνη της αγάπης”, όπως χαραχτηρίζεται τα τελευταια χρόνια, βρέθηκε να είναι μία από τους παράγοντες του αίματος ικανή να αναγεννά και να διατηρεί τους μύες ηλικιώμένων ποντικιών [4].

Ο συστεμικός παράγοντας GDF-11, βρέθηκε να αναζοωγονεί το ηλικιωμένο καρδιαγγειακό σύστημα, τους μύς, καθώς και τα νευρικά κύτταρα [5].

Ο παραγοντας TIMP2 δέιχνει να οδηγει σε γρηγορότερη επούλωση των πληγών και να επιβραδύνει την εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων [6].

Η εοταξίνη έδειξε να επιταχύνει την γήρανση των νευρικών κυττάρων. Κατά συνέπεια, στο αίμα των ηλικιωμένων φαίνεται να υπάρχουν ουσίες, σε αυξημένη συγκέντρωση, που ευνοούν την εξέλιξη του γήρατος. Αντιστρόφως λείπουν εκείνες οι ουσίες με αντιγηραντικές ιδιότητες.    

Ο μύθος των βρυκολάκων οδηγεί στην δημιουργία νεοφυών επιχειρήσεων που υπόσχονται την δημιουργία των Βρυκολάκων 2.0, που με την βοήθεια είτε συγκεκριμένων βιολογικών μορίων ή με την μετάγγιση νεαρού αίματος (πλάσμα), να επιτυγχάνεται επιβράδυνση της γήρανσης και την βιολογική επιστροφή στον νεαρό εαυτό μας.

Το ερώτημα, δεν είναι εάν είναι πιθανό να συμβεί, αλλά πότε, και σε ποιους θα δίνεται αυτή η ευκαιρία για αιώνια ζωή. Επιπλέον, εφόσον η δημιουργία αίματος στο εργαστήριο δεν είναι ακόμη εφικτή, θα μπορούσε κανείς να αναλογιστεί πόσο μπορεί να κοστίζει ένα λίτρο νεανικού ή παιδικού αίματος και πόσοι βρυκόλακες όντως ζουν ανάμεσα μας.   

 

1. Conboy, I.M., et al., Rejuvenation of aged progenitor cells by exposure to a young systemic environment. Nature, 2005. 433(7027): p. 760-4.
2. Rosse, C., Migration of long-lived lymphocytes to the bone marrow and to other lymphomyeloid tissues in normal parabiotic guinea pigs. Blood, 1972. 40(1): p. 90-7.
3. Villeda, S.A., et al., Young blood reverses age-related impairments in cognitive function and synaptic plasticity in mice. Nat Med, 2014. 20(6): p. 659-63.
4. Elabd, C., et al., Oxytocin is an age-specific circulating hormone that is necessary for muscle maintenance and regeneration. Nat Commun, 2014. 5: p. 4082.
5. Loffredo, F.S., et al., Growth differentiation factor 11 is a circulating factor that reverses age-related cardiac hypertrophy. Cell, 2013. 153(4): p. 828-39.
6. Hoefer, J., et al., The ‘rejuvenating factor’ TIMP-2 is detectable in human blood components for transfusion. Vox Sang, 2021. 116(5): p. 533-539.