20 Οκτωβρίου 2023

ΕΟΠΥΥ: Φρένο σε περιττές, δαπανηρές εξετάσεις

Νέους κόφτες στη συχνότητα με την οποία μπορούν να εκτελούνται στα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα και εργαστήρια εξετάσεις για τους ασφαλισμένους, εφαρμόζει πλέον ο ΕΟΠΥΥ. Σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης φαινομένων καταχρηστικής συνταγογράφησης και εξορθολογισμού της ζήτησης των διαγνωστικών εξετάσεων που το 2022 κοστολογήθηκε για τον ΕΟΠΥΥ σύμφωνα με υπολογισμούς στα 640 εκατ. ευρώ, ενεργοποιήθηκαν στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης μέτρα ελέγχου της συνταγογράφησης και εκτέλεσης εργαστηριακών εξετάσεων. Τα μέτρα αυτά ξεκινούν με χαρακτηριστική καθυστέρηση αφού η υπουργική απόφαση στην οποία βασίζονται είχε υπογραφεί τον Σεπτέμβριο του 2022.

Σύμφωνα με αυτά, συγκεκριμένες εργαστηριακές εξετάσεις όπως π.χ. η γενική ούρων, αίματος, χολερυθρίνης, ακτινογραφίες ανά όργανο με πάθηση κ.ά. μπορούν να γίνονται το συχνότερο ανά 4 ημέρες (για κάποιες από αυτές ο κόφτης των 4 ημερών ίσχυε και πριν, αλλά με περιθώριο παράκαμψής του), εξετάσεις όπως βιταμίνη Β12, ο προσδιορισμός φυλλικού οξέος, τριγλυκερίδια αίματος, χοληστερόλη το συχνότερο ανά 60 ημέρες, η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (με εξαιρέσεις) ανά 90 ημέρες, εξετάσεις για τη βιταμίνη D και την D3 ανά έξι μήνες, ενώ υπάρχουν και εξετάσεις που θα πρέπει να γίνονται με συχνότητα ανά έτος.


Η συνταγογράφηση κατά παρέκκλιση των νέων μέτρων επιτρέπεται, όμως σε αυτή την περίπτωση εκδίδεται παραπεμπτικό με την ένδειξη, δεν αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ σε ιδιώτη πάροχο, οπότε και θα πρέπει να εκτελεστεί μόνο σε δημόσια δομή. Στόχος για τον ΕΟΠΥΥ είναι να ελεγχθεί η συνταγογράφηση που σε κάποιες περιπτώσεις έχει φανεί ότι δεν συνάδει με επιστημονικά δεδομένα, είναι δηλαδή περιττή.


Φαρμακευτική δαπάνη

Οπως ανέφερε στην Κ στέλεχος του ΕΟΠΥΥ, φτάσαμε κάποια στιγμή να μετράμε περισσότερες εξετάσεις για βιταμίνη D στη χώρα μας απ’ ό,τι στη Σουηδία που δεν έχει ήλιο. Αντίστοιχα μεγάλη κατάχρηση στη συνταγογράφηση εξετάσεων παρατηρήθηκε και για τον προσδιορισμό των επιπέδων της βιταμίνης B12. Είναι ενδεικτικό ότι οι εξετάσεις για βιταμίνη Β12 και D3 τους πρώτους επτά μήνες του 2022 ήταν στις δύο πρώτες θέσεις με τις πιο κοστοβόρες για τον ΕΟΠΥΥ (4,5 εκατ. εξετάσεις συνολικά και 35,4 εκατ. ευρώ κόστος). Η δε υπερσυνταγογράφηση των εξετάσεων για τη συγκεκριμένη εξέταση οδηγεί σε αντίστοιχη δαπάνη για φάρμακα, και είναι ενδεικτικό ότι το 2021 δόθηκαν από τη φαρμακευτική δαπάνη του ΕΟΠΥΥ 45 εκατ. ευρώ για βιταμίνη D η οποία αποζημιώνεται υπό προϋποθέσεις και με συγκεκριμένες ενδείξεις νοσημάτων.


Οπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΕΟΠΥΥ, η ενεργοποίηση των συγκεκριμένων μέτρων συμπεριλαμβάνεται και στις προτάσεις της Ομάδας Εργασίας του υπουργείου Υγείας, που είχε συσταθεί για να προτείνει μέτρα περιορισμού της δαπάνης και κατ’ επέκταση του clawback (μηχανισμός αυτόματης επιστροφής της υπέρβασης του κλειστού προϋπολογισμού) που επιβαρύνει υπέρμετρα τα διαγνωστικά κέντρα και τα εργαστήρια –ιδιαίτερα τα μικρά– και το οποίο πλέον υπερβαίνει το 25%-30% της συνολικής δαπάνης.


Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΠΥΥ, το 2022 εκτελέστηκαν 33.284.769 παραπεμπτικά για διαγνωστικές εξετάσεις, τα οποία εκδόθηκαν από 42.338 γιατρούς. Το 2019 είχαν εκτελεστεί 29.940.165 παραπεμπτικά. Ο κλειστός προϋπολογισμός για τις διαγνωστικές εξετάσεις το 2022 διαμορφώθηκε στα 482 εκατ. ευρώ, όταν η ζήτηση εκτιμήθηκε περίπου στα 640 εκατ. ευρώ, με τη διαφορά μεταξύ των δύο μεγεθών να επιβαρύνει τα εργαστήρια και τα διαγνωστικά κέντρα ως clawback.


Το υψηλό clawback επιβαρύνει εμμέσως και τους ασφαλισμένους, μέσω του ποσοστού συμμετοχής στη δαπάνη της εξέτασης που μόνο τύποις είναι 15%. Σήμερα, ο ασφαλισμένος του ΕΟΠΥΥ πληρώνει ως συμμετοχή το 15% επί της τιμής ΦΕΚ (κρατικό τιμολόγιο) μιας εξέτασης και όχι επί της χαμηλότερης τιμής με την οποία αποζημιώνει (από το 2015) ο ΕΟΠΥΥ το διαγνωστικό κέντρο.


Παραδείγματος χάριν ένας ασφαλισμένος του ΕΟΠΥΥ για μία μαγνητική τομογραφία θα πληρώσει 35,54 ευρώ ως συμμετοχή επί της τιμής του κρατικού τιμολογίου που είναι 236,95 ευρώ. Ομως ο ΕΟΠΥΥ έχει ορίσει χαμηλότερη τιμή με την οποία αποζημιώνει το διαγνωστικό, χωρίς ωστόσο από αυτή τη μείωση της τιμής να επωφελείται ο ασφαλισμένος.


Εφαρμογή μέτρων για την αντιμετώπιση της καταχρηστικής συνταγογράφησης – Η σχετική απόφαση είχε υπογραφεί τον Σεπτέμβριο του 2022.


Αντίστοιχα, ασφαλισμένος του ΕΔΟΕΑΠ, ένα αυτοδιαχειριζόμενο ταμείο, θα πληρώσει συμμετοχή 18 ευρώ που είναι το 15% της τιμής με την οποία ο οργανισμός θα αποζημιώσει το διαγνωστικό κέντρο. Αντίστοιχα παραδείγματα υπάρχουν και σε άλλες εξετάσεις: η τιμή του κρατικού τιμολογίου για ένα τρίπλεξ καρδιάς είναι τα 70 ευρώ, και η ασφαλιστική τιμή στα 59 ευρώ. Το 15% συμμετοχής του ασφαλισμένου του ΕΟΠΥΥ υπολογίζεται από το σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης στα 70 ευρώ.


Οπως δε αναφέρουν στην Κ στελέχη του χώρου της Υγείας, ενώ το λογικό θα ήταν να μειωθεί και η συμμετοχή του ασφαλισμένου, παραμένει η συγκεκριμένη ρύθμιση από όλες τις κυβερνήσεις έως τώρα ως μία ένεση ρευστότητας για τα εργαστήρια και τις επιχειρήσεις των διαγνωστικών κέντρων που πληρώνουν πολύ υψηλό clawback.


Οι προτάσεις

Στο πόρισμα της Ομάδας Εργασίας του υπουργείου Υγείας για τη μείωση του clawback προτείνονται 14 μέτρα, μεταξύ των οποίων είναι η εισαγωγή συνταγογραφικών κανόνων – φίλτρων που θα δικαιολογούνται από το προφίλ των ασφαλισμένων, η ενίσχυση του κλειστού προϋπολογισμού των διαγνωστικών εξετάσεων, και αναπροσαρμογή του όταν εισέρχονται νέες, ιδιαίτερα εάν είναι κοστοβόρες, εξετάσεις, η αφαίρεση από το σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης εξετάσεων μη αναγκαίων (π.χ. εξετάσεων που έχουν αντικατασταθεί από νεότερες) και ο έλεγχος της συνταγογράφησης και της εκτέλεσης των εξετάσεων.


Στα τέλη του προηγούμενου μήνα, η νέα ηγεσία του υπουργείου Υγείας συναντήθηκε με τους εκπροσώπους των φορέων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, οι οποίοι παρουσίασαν το σοβαρό πρόβλημα βιωσιμότητας που αντιμετωπίζουν τα εργαστήρια, τα διαγνωστικά κέντρα και τα πολυϊατρεία, λόγω του clawback, και κατέθεσαν εκ νέου το πόρισμα της ομάδας εργασίας. Από την πλευρά του ο υπουργός Υγείας Μιχάλης Χρυσοχοΐδης δεσμεύθηκε να μελετήσει το ζήτημα και όρισε νέα συνάντηση εντός μηνός.


Δύσκολη εξίσωση

Οπως σχολίασε στην Κ ο Κυριάκος Σουλιώτης, καθηγητής Πολιτικής Υγείας, κοσμήτωρ της Σχολής Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές συγκρότησής του, ο ΕΟΠΥΥ διαπραγματεύεται με τους παρόχους φροντίδων υγείας για λογαριασμό πρωτίστως των ασφαλισμένων του, οι οποίοι πρέπει να ωφελούνται από αυτές τις διαπραγματεύσεις, δηλαδή να απολαύουν ποιοτικότερων υπηρεσιών υπό ευμενέστερους, συγκριτικά με το παρελθόν, όρους. Η μείωση της συμμετοχής του Οργανισμού στο κόστος των φροντίδων είναι στους κεντρικούς του στόχους και συμβάλλει στη βιωσιμότητά του, ωστόσο αντίστοιχη πρέπει να είναι και η βελτίωση της θέσης των ασφαλισμένων.


Και συνεχίζει, από την άλλη, το εξαιρετικά πιεστικό οικονομικό περιβάλλον, το οποίο έχει καθιερωθεί στον τομέα της υγείας τα τελευταία χρόνια, με μέτρα όπως αυτό των αυτόματων επιστροφών, της καθήλωσης ή και μείωσης, των τιμών των ιατρικών πράξεων κ.λπ. δεν συμβαδίζει πλέον με τις ευρύτερες οικονομικές εξελίξεις. Ετσι, ο πληθωρισμός και η συνεπαγόμενη αύξηση του κόστους παροχής των φροντίδων, συχνά διαμορφώνουν ασφυκτικές οικονομικές συνθήκες στους παρόχους υγείας, των οποίων η βιωσιμότητα καθίσταται πλέον αβέβαιη. Η επίλυση της δύσκολης αυτής εξίσωσης απαιτεί ανάλυση των δεδομένων της ζήτησης –τα οποία δυστυχώς εξακολουθούν να μην είναι προσβάσιμα– τεκμηρίωση των σχετικών αποφάσεων και συστηματική παρακολούθηση της υλοποίησής τους.

 


https://www.kathimerini.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια: