Παντοτινά χημικά (PFAS): Οι 5 μεγάλες επιπτώσεις στην υγεία

Τα χημικά PFAS είναι μια ομάδα περισσότερων από 9.000 ενώσεων που χρησιμοποιήθηκαν από πολλούς κατασκευαστές μετά τη δεκαετία του 1940.

Δημιουργήθηκαν για να είναι ισχυρά, με ανθεκτικό χημικό δεσμό άνθρακα-φθορίου.

Όπως πολλές άλλες βιομηχανικές εξελίξεις δηλαδή, τα “παντοτινά” χημικά PFAS δημιουργήθηκαν με καλές προθέσεις: για να κρατήσουν τους ανθρώπους ασφαλείς, να προσφέρουν ευκολία και να τονώσουν την οικονομική ανάπτυξη.

Σε τι χρησιμεύουν τα λεγόμενα παντοτινά χημικά

Τα PFAS βοηθούν τα προϊόντα να αντιστέκονται στη θερμότητα, το λάδι, τους λεκέδες, το λίπος και το νερό. Αλληλεπιδρούμε με χημικές ουσίες PFAS σε κάποια καθημερινά προϊόντα, όπως:

• Είδη ένδυσης
• Καλλυντικά
• Αφρός πυρόσβεσης
• Περιτυλίγματα τροφίμων
• Αντικολλητικά σκεύη
• Χαλιά
• Ταπετσαρίες

Συχνή έκθεση σε παντοτινά χημικά PFAS

Τα παντοτινά χημικά διαρρέουν από εργοστάσια και καταναλωτικά προϊόντα προς το περιβάλλον. Καθώς ολοένα και περισσότερα χημικά PFAS κυκλοφορούν και παραμένουν στο περιβάλλον, η έκθεσή μας σε αυτά αυξάνεται.

Σήμερα, σχεδόν μας έχουμε ανιχνεύσιμο (έστω και ελάχιστο) επίπεδο PFAS στο αίμα μας.

Εκτιθέμεθα στα παντοτινά χημικά όταν:

• Πίνουμε νερό μολυσμένο με PFAS
• Τρώμε ψάρια από μολυσμένο νερό
• Καταναλώνουμε τρόφιμα που καλλιεργούνται κοντά σε εγκαταστάσεις παραγωγής PFAS
• Καταναλώνουμε τρόφιμα συσκευασμένα σε υλικό που περιέχει PFAS
• Χρησιμοποιήστε καταναλωτικά προϊόντα που περιέχουν PFAS

Γιατί τα παντοτινά χημικά PFAS είναι επιβλαβή για την υγεία

Οι ερευνητές έχουν μελετήσει μόνο μερικά PFAS ενδελεχώς. Η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (EPA) ανακοίνωσε πρόσφατα τους δύο τύπους που έχουν μελετηθεί περισσότερο -το υπερφθοροοκτανοϊκό οξύ (PFOA) και το σουλφονικό υπερφθοροοκτάνιο (PFOS)- ως επικίνδυνες ουσίες.

Τα δεδομένα που συλλέγονται υποδηλώνουν ότι τα παντοτινά χημικά μπορούν να προκαλέσουν επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο οι περιβαλλοντικές τοξίνες επηρεάζουν την υγεία σας ποικίλλει ανάλογα με:

Έκθεση: Πόσο συχνά, πόσο καιρό και σε τι ποσότητες

Το άτομο: Η ηλικία, το φύλο, η εθνικότητα, η κατάσταση της υγείας και η γενετική σας προδιάθεση

Τίποτα στην ιατρική δεν συμβαίνει ποτέ από μόνο του και τα αποτελέσματα των EDC είναι συχνά το αποτέλεσμα πολλαπλών εκθέσεων σε αρκετές από αυτές τις χημικές ουσίες με την πάροδο του χρόνου. Η έκθεση σε αυτές τις χημικές ουσίες δεν είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο αναπτύσσει κανείς μια χρόνια ασθένεια. Αλλά μπορεί να είναι ένας παράγοντας που συμβάλλει με την πάροδο του χρόνου.

Τα 5 μεγάλα προβλήματα υγείας που προκαλούν τα παντοτινά χημικά

Η επανειλημμένη ή υψηλή έκθεση σε χημικές ουσίες PFAS μπορεί να προκαλέσει τη συσσώρευσή τους στο αίμα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας όπως:

1. Προβληματική λειτουργία του θυρεοειδούς

Ερευνητές που μελέτησαν τις επιδράσεις οκτώ διαφορετικών χημικών PFAS βρήκαν αλλαγές στα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών, συμπεριλαμβανομένης της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH) και της θυροξίνης (της κύριας ορμόνης που απελευθερώνεται από τον θυρεοειδή). Όταν τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών αλλάζουν, μπορεί να προκληθεί υπερθυρεοειδισμός ή υποθυρεοειδισμός.

2. Επιβράδυνση της ανάπτυξης στα παιδιά

Η έκθεση σε PFAS μπορεί να επηρεάσει τα παιδιά ακόμη και πριν από τη γέννηση. Έρευνες έχουν δείξει μια συσχέτιση μεταξύ της προγεννητικής (κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης) έκθεσης σε PFAS και των εξής καταστάσεων:

Χαμηλότερο βάρος γέννησης

Μειωμένη ποιότητα και αριθμός σπερματοζωαρίων

Αυξημένος κίνδυνος παχυσαρκίας

Άλλα αναπτυξιακά προβλήματα σε παιδιά που εκτίθενται σε παντοτινά χημικά:

Πρώιμη έναρξη της εφηβείας

Προβλήματα οστών

Αλλαγές συμπεριφοράς

3. Αυξημένος κίνδυνος καρκίνου

Το αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου αναφέρει πιθανούς δεσμούς μεταξύ της έκθεσης σε παντοτινά χημικά και ενός αυξημένου κινδύνου για:

• Παιδική οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία
• Καρκίνος νεφρού
• Λέμφωμα μη Hodgkin
• Καρκίνος ωοθηκών
• Καρκίνος προστάτη
• Καρκίνος όρχεων
• Καρκίνος θυρεοειδούς

4. Μειωμένη ανοσοποιητική λειτουργία

Τα παντοτινά χημικά μπορεί να επηρεάσουν την ανοσολογική λειτουργία και την ικανότητα του σώματός σας να καταπολεμά τις ασθένειες.

Σύμφωνα με μια ανασκόπηση του Εθνικού Προγράμματος Τοξικολογίας των ΗΠΑ, μελέτες δείχνουν ότι η έκθεση σε PFOA και PFOS μπορεί να εμποδίσει το σώμα να ανταποκριθεί αποτελεσματικά σε μια λοίμωξη. Η έρευνα διαπιστώνει επίσης ότι η έκθεση ενός παιδιού στα PFAS μπορεί να μειώσει την απόκριση του ανοσοποιητικού του συστήματος στα εμβόλια.

5. Αναπαραγωγικά προβλήματα

Οι χημικές ουσίες PFAS παρουσιάζουν επίσης αναπαραγωγικές προκλήσεις, καθώς μελέτες δείχνουν ότι η υψηλή έκθεση σε αυτά μπορεί να προκαλέσει μειωμένη ποιότητα σπέρματος και μειωμένο αριθμό σπερματοζωαρίων. Ορισμένες μελέτες συνδέουν την έκθεση στο PFAS με τη δυσκολία σύλληψης σε ένα ζευγάρι.

Επίσης, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η έκθεση σε παντοτινά χημικά μπορεί να προκαλέσει υπέρταση (προεκλαμψία).

Πηγή: health.clevelandclinic.org