Ζωρζ Σαρή, 100 χρόνια από τη γέννησή της

Η πολιτιστική εταιρεία Δέκα Τέχνες σε συνεργασία με το ενημερωτικό site για το βιβλίο και τον πολιτισμό diastixo.gr παρουσιάζουν το μεγάλο αφιέρωμα με τίτλο: «Ζωρζ Σαρή, 100 χρόνια από τη γέννησή της».

Η δράση υλοποιήθηκε με την υποστήριξη και την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Η Ζωρζ Σαρή (1923-2023), εμβληματική προσωπικότητα στο χώρο της Λογοτεχνίας για παιδιά και νέους, υπήρξε πρωτοπόρα συγγραφέας του παιδικού και εφηβικού βιβλίου. Το έργο της, που αποτελεί σταθμό στην ανανέωση του παιδικού βιβλίου στην Ελλάδα, ανέθρεψε πνευματικά πολλές γενιές παιδιών από τη δεκαετία του ’70  μέχρι σήμερα και θα εξακολουθεί να συμβάλλει στην ολόπλευρη καλλιέργειά τους  για πολλά ακόμη χρόνια. Αποσπάσματα από τα βιβλία της έχουν ανθολογηθεί στα σχολικά βιβλία όλων των βαθμίδων, ενώ το έργο της μελετάται επιστημονικά στα Παιδαγωγικά Τμήματα των Πανεπιστημίων της χώρας.

Στο αφιέρωμα, που επιμελήθηκαν σημαντικοί καθηγητές πανεπιστημίων, επιστήμονες, εκπαιδευτικοί, μελετητές των βιβλίων της παρουσιάζουν πλευρές του έργου της που σχετίζονται τόσο με τη ζωή της όσο και με τη θεματολογία και αφηγηματική της τέχνη, αναδεικνύοντας τη σημαίνουσα προσφορά της τόσο στη λογοτεχνία όσο και στο παιδί.

Τα περιεχόμενα:

«Πρόλογος» της Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου

«Ψυχαναλυτική κριτική και αυτοβιογραφία. Η αφηγηματική επιθυμία στη γραφή της Ζωρζ Σαρή» της Ρόζης-Τριανταφυλλιάς Αγγελάκη

«Οικογενειακές ιστορίες: Η μητέρα στα αυτομυθοπλαστικά κείμενα της Ζωρζ Σαρή» της Βασιλικής Βασιλούδη

«Το ιστορικό γεγονός των Δεκεμβριανών στο μυθιστόρημα της Ζωρζ Σαρή Οι νικητές» των Σταματίας Γιαννά & Διαμάντης Αναγνωστοπούλου

«Νοσταλγία και παιδικότητα στα Στενά παπούτσια της Ζωρζ Σαρή» της Αγγελικής Γιαννικοπούλου

«Η Ζωρζ Σαρή στη μικρή οθόνη. Ο θησαυρός της Βαγίας και η τηλεοπτική διασκευή του στην ελληνική τηλεόραση» του Δημητρίου Γουλή

«Η Ζωρζ Σαρή και η αειθαλής θεατρική γραφή της για παιδικό κοινό» της Μαρίας Δημάκη-Ζώρα

«Γαλλικές λογοτεχνικές και δραματικές φωνές στο έργο της Ζωρζ Σαρή» της Αλεξάνδρας Ζερβού

«Ο Θησαυρός της Βαγίας στο θέατρο» της Αθανασίας Καλογιάννη

«Η Νινέτ της Ζωρζ Σαρή ως “κλασικό” παιδικό-νεανικό μυθιστόρημα» της Μένης Κανατσούλη

«Εφηβικός έρωτας σε στενά παπούτσια» του Μάνου Κοντολέων

«Η κυρία Κλοκλό, μια γάτα… όχι σαν όλες τις άλλες» της Χρύσας Κουράκη

«Ένας διάλογος με αφορμή Τα Χέγια της Ζωρζ Σαρή» των Νίκης Κωνσταντίνου-Σγουρού & Μαρίας Τοπάλη

«Ζωρζ Σαρή Νινέτ (1993) και Νίκου Θέμελη Ανατροπή (2000): Η συνάντηση των μυθιστορημάτων στην Οδησσό» της Ελπινίκης Νικολουδάκη-Σουρή

«Όταν ο ήλιος στο παραμύθι της ζωής της» της Μαρίας Παπαγιάννη

«Το παιδί και ο πόλεμος ή η πορεία ενός κοριτσιού στις ζωές των άλλων» του Γιάννη Σ. Παπαδάτου

«Περιδιαβάσεις ιστορικού και κοινωνικού περιεχομένου σε αφηγήσεις της Ζωρζ Σαρή» του Γιώργου Παπαντωνάκη

«Ζωρζ Σαρή και Άλκη Ζέη: Παράλληλες ζωές, ομόρροπες αφηγήσεις» του Δημήτρη Πολίτη

«Καλό ταξίδι, αγαπημένη» της Μαρίας Πυλιώτου

«Ζωρζ Σαρή, Ο χορός της ζωής» της Μαρίας Σκιαδαρέση

«Η Νινέτ της Ζωρζ Σαρή ως αντιπροσωπευτικό “εξελικτικό μυθιστόρημα”»  της Φανής Τσιαμπάση

«Το mise-en-scene και ο ρόλος της εικόνας στη διασκευή του έργου Ο θησαυρός της Βαγίας σε graphic novel» των Τασούλας Τσιλιμένη και Γεωργίας Καραντώνα

«Τεχνικές απόδοσης της Συνείδησης του ήρωα: Η λειτουργία του ΕΠΛ στο Όταν ο ήλιος της Ζωρζ Σαρή» της Σίσσυς Τσιφλίδου

«Ο τόπος και οι συμβολικές του διαστάσεις στη Νινέτ της Ζωρζ Σαρή» της Λουίζας Χριστοδουλίδου

Επιμέλεια αφιερώματος: Άντα Κατσίκη-Γκίβαλου, Μάκης Τσίτας

Σχεδιασμός: Γιώργος Φερμελετζής

Διορθώσεις κειμένων: Σωτηρία Αποστολάκη

Ολόκληρη η αρθρογραφία στο https://diastixo.gr/epikaira/zorz-sari

 

Η Ζωρζ Σαρή διαπρέπει  αρχικά ως ηθοποιός στο χώρο του κινηματογράφου τον οποίον εγκαταλείπει για να αφοσιωθεί μέχρι το τέλος της ζωής της στη συγγραφή παιδικών και εφηβικών βιβλίων. Παράλληλα γράφει και μυθιστορήματα για ενηλίκους, ενώ εμπλουτίζει τον χώρο του βιβλίου με εξαίρετες μεταφράσεις διάσημων ξένων συγγραφέων.

Η Ζωρζ Σαρή ασχολείται με όλα τα είδη του πεζού λόγου, κυρίως, όμως, με το ιστορικό και κοινωνικό μυθιστόρημα, καθώς και με το μυθιστόρημα μαθητείας (Bildungsroman). Τα πρωτοποριακά χαρακτηριστικά της γραφής της  είναι η θέαση των καταστάσεων από την οπτική του παιδιού, η έλλειψη διδακτισμού, η τόλμη στην επιλογή και στο χειρισμό ορισμένων θεμάτων, το χιούμορ, η αμεσότητα της έκφρασης, το λιτό και πεζολογικό, μερικές φορές, ύφος. Με αυτά τα υφολογικά μέσα  ζωντανεύει στο έργο της όλη τη νεότερη ελληνική ιστορία (Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή, Αντίσταση, Εμφύλιος, Δικτατορία ’67-’74), τoν πόλεμο στο Ιράκ, κοινωνικά θέματα όπως, η μετανάστευση, η μόλυνση του περιβάλλοντος, η αρχαιοκαπηλία, η φιλία, το διαζύγιο, η εκπαίδευση, η διαπολιτισμικότητα, η θέση της γυναίκας και ο ρόλος της στην κοινωνία, ο νεανικός έρωτας. Γενικότερα την απασχολούν οι ανθρώπινες σχέσεις και τα προβλήματα των σύγχρονων κοινωνιών.

Όλο της το έργο διακρίνεται για το ρεαλισμό με τον οποίο αντιμετωπίζει τα θέματά της, καθώς και για το βιωματικό-αυτοβιογραφικό στοιχείο που άλλοτε είναι φανερό και άλλοτε συγκαλύπτεται από τη μυθοπλασία. Η Ζωρζ Σαρή, με το ρεαλισμό της υποστασιοποιεί τα πραγματικά γεγονότα με εντυπώσεις και συναισθήματα που αυτά προκαλούν στους μυθοπλαστικούς ήρωες και, κατ’ επέκταση, στον αναγνώστη. Το αυτοβιογραφικό-βιωματικό στοιχείο συντελεί στη μεγαλύτερη συναισθηματική φόρτιση του αναγνώστη από τα δρώμενα, καθώς αυτά επαναπροσδιορίζονται μέσα από το κοσμοείδωλο και τον ψυχισμό της συγγραφέως. Η Ζωρζ Σαρή κατορθώνει να μετατρέπει τη μονοφωνία του αυτοβιογραφικού λόγου σε μυθιστορηματική πολυφωνία εναλλάσσοντας τον υποκειμενικό με τον αντικειμενικό λόγο μέσα από τις φωνές των προσωπείων της.

Η Ζωρζ Σαρή, όπως και η  συνομήλικη, γκαρδιακή της φίλη, Άλκη Ζέη άλλαξαν τον κόσμο του παιδικού βιβλίου. Έδωσαν στα βιβλία για παιδιά λογοτεχνικότητα, αλήθεια, φαντασία και ήταν οι πρώτες συγγραφείς που καταξίωσαν με το έργο τους την παιδική και εφηβική λογοτεχνία.